KOAH ve Beslenme

KOAH, Türkiye’de oldukça yaygın  ciddi bir ölüm nedenidir. KOAH, nefes darlığına  neden olup alevlenmelere ve ciddi hastalıklara yatkın hale gelen, yaşamı tehdit eden bir akciğer hastalığıdır. Semptomları arasında nefes darlığı, öksürük ve devamlı balgam üretimi bulunur. Başlıca nedeni tütün dumanına (aktif sigara içimi ve pasif içicilik) maruz kalınmasıdır.  Yaşlanmayla birlikte gelişen KOAH ilerleyici bir hastalıktır ancak uygun tedavi ile hastalığın ilerleyişinin yavaşlaması sağlanabilir.

 Beslenme tedavisi KOAH’ta tedavi yaklaşımının önemli bir bileşenidir. KOAH’lı hastalarda ideal vücut ağırlığının korunmasının yanı sıra kas kütlesi kaybının önlenmesi beslenme tedavisinin en önemli hedeflerinden biri olmalıdır

Hastalık yükünü sürekli izleyen ve sağlıklı veri toplayan bir sistem bulunmamaktadır.

Türkiye’de yaşlı KOAH’lı hastaların tanı ve tedavi pratiği ile ilgili yeterli veri ve bu hizmetlerin iyileştirilmesine yönelik kapsamlı bir etkinlik bulunmamaktadır. 5227 sayılı yasa ile kapalı alanlarda sigara içiminin yasaklanması ve Sağlık Bakanlığınca “Kronik havayolu hastalıklarını önleme ve kontrol programının” oluşturulması hastalık yükünü olumlu yönde etkileyebilecek önemli ve olumlu gelişmelerdir.

KOAH’ta Beslenme Tedavisi

KOAH’lı hastaların beslenme durumunun saptanması kadar bireye özgü beslenme programının da oluşturulması  önemlidir.

KOAH’da  beslenme yetersizliği ile yaşam kalitesi arasında bir ilişki olduğu ve beslenme yetersizliğinin günlük yaşama negatif etki gösterdiği saptanmıştır.

Günlük yaşamı etkileyen bu hastalık,uygun beslenme programı ile ilerlemesinin önüne geçilebilir.

5. KOAH hastaları için beslenme tedavisinin temel hedefleri; beslenmeyi kolaylaştırmak, yağsız vücut kütlesini korumak, sıvı dengesizliğini düzeltmek, ilaç-besin etkileşimlerini yönetmek ve osteoporozu önlemektir.

• Akciğer ve kas dokusunun korunumu ve onarımı için diyette kaliteli protein kaynakları tercih edilmelidir.

 Omega-3 yağ asitlerinin KOAH’ta pozitif etkileri olabileceği de çalışmalarla gösterilmiştir.

KOAH hastaları, çoğu zaman; düşük besin alımı, sigaraya bağlı cildin vitamin sentezinde azalma ya da düşük depolama kapasitesi gibi çeşitli faktörlerle vitamin eksikliği riski taşır. 

Meyve ve sebze açısından zengin bir diyetin, KOAH riskini azaltmada etkili olduğu görülmüştür.

Yeterli D vitamini düzeylerinin korunması, KOAH hastaları için sağlığı koruyucu bir stratejidir.

KOAH'lı hastaların çoğunda D vitamini eksikliği vardır, bu nedenle KOAH'lı hastalarda vitamin D takviyesi önerilmektedir.

• KOAH’lı hastalarda demir eksikliği anemisi de bir diğer risk faktörüdür. %10 ila %30 oranında görülen demir eksikliği anemisinin tedavisi ile KOAH hastalarında nefes darlığını iyileştirdiği görülmüştür.

• A, C ve E vitaminlerinin alımı KOAH riskinin azalmasını sağlarken, diğer vitaminlerin alımı ile KOAH riski arasında bir ilişki bulunamamıştır.
• C vitamini alımı da riski azaltmaktadır.
• Çalışmalar; diyet magnezyum  ve kalsiyum alımı ile KOAH riskini azaltır.
• Sonuç olarak;hastalığın zeminini hazırlayan koşulların beslenme ile iç içe geçmişliği,bu hastalık tablosunda beslenmeyi ayrıcalıklı kılmaktadır.
• KOAH’lı olgular tedavi programına alındıktan itibaren beslenme programları değerlendirilmeli,uygun beslenme programı düzenlenmeli,bu programlar düzenli aralıklarla irdelenmelidir.