İktidar yüksek kur yüksek ihracat hedefi ile üç aydır ülke ekonomisinin geniyle oynadı. Yüksek faiz oranını indirip düşük faizle üretimi artırıp, istihdamı arttırmayı hedefliyordu. Bunun adı da Çin modeli olarak lanse ediliyordu.
24 Eylül 2021 tarihinde faiz indirimine giderek faizleri 19’dan 18’e çekti. Faiz kararı öncesinde dolar kuru 8,5 bandında hareket ediyordu. Ekim ayında faizleri 18’den 16’a çekti, Kasım ayında ise faiz oranlarını 15’ten 14’e çekti. Bu zaman zarfında döviz kuru yükselmeye devam etti. Artan kur fiyatlarıyla birlikte başta akaryakıt ve doğalgaz olmak üzere a’dan z’ye katmerli zamlar yapıldı. Aralık ayı ile birlikte bileşik faiz bir kere daha düşürüldü ve oran 15’ten 14’e çekildi. Sadece 3 ay içerisinde bileşik faiz 19’dan 14’e çekildi, ancak döviz kuru 8,5 bandından 17 bandına çıktı. Döviz kurundaki son üç ay içerisindeki yüzde yüzlük artış piyasalara daha farklı yansıdı. Bazı ürünlerin fiyatları yüzde 400 oranında, bazılarının fiyatları yüzde 200, bazılarının yüzde 150’lere varan zamlar yapılmıştı. Oysaki 2021 yılında faiz oranı yüzde 17 iken dolar kuru 7,3 lira civarında seyrediyordu. Şimdi baktığımızda 12 ayın sonunda faiz oranı yüzde 14 bandında ve döviz kuru 11,5 lira bandından işlem görüyor.
Dolar kuru 20 Aralık tarihinde tarihi zirvesini yenileyerek 18 liraya çıkınca hükümet kanadından yeni hamle yapıldı ve gece yarısı alınan bir kararla kur korumalı faiz sistemi ile bir anda dolar kurunun 18 liradan 13’ler düşmesine sebep oldu. Piyasaları kapalı olduğu bir vakitte dolar kurunun 18 liradan 13 liraya düşmesi kafalarda soru işaretlerini de beraberinde getirdi. 2021 yılında Türk Lirasının aşırı değer kaybı yaşaması sebebi sonucu birçok finans kuruluşu Türk Lirasının işlemlerden kaldırdığını açıkladı. Döviz kuru 21 Aralık tarihinde işlemlere açıldığında yoğun bir satış baskısı yaşayarak düşüşünü devam ettirdi ve 11,5 lira bandına kadar düştü.Bileşik faizler yüzde 14’e düşmesine karşın hazinenin borçlanma faizi yüzde 24’lere çıktı. Ticari kredilerde bu oranın daha yüksek olduğu açıklandı.
Döviz kuru artışında yapılan zamlar piyasalara yansımadı. Akaryakıt ve sanayi doğalgazı başta olmak üzere ürün etiketlerinde aynı oranda indirim yansıtılmadı. İnşaat demiri fiyatlarının direkt indirimin yansıdığı ancak gıda fiyatlarında herhangi bir indirim henüz yapılmadı. Şimdi vatandaş soruyor, dolar kalkarken fiyat artışı yapılıyordu, şimdi dolar düştü bu zamlar neden geri fiyatlara indirim olarak yansımadı.
Yılbaşından bu güne dolar kuru yüzde 60 oranında artış yaşamışken, yılbaşında 6,72 lira olan motorin bile bugün itibarıyla 11,64 liraya yani yüzde 74 oranında bir artış yaşamış oldu.
Son üç ayda yapılan yanlış hamleler yüzünden vatandaşlarımızın alım gücü elinden alınmış oldu.
Sağlıklı, mutlu, huzurlu olmanız dileğiyle…
Yorum Yazın