Dünya çapındaki yanık merkezi, bölgede kritik önemine haiz

25 Aralık Devlet Hastanesi Başhekimi Op. Dr. Mehmet Emin Türk, Suriye'deki iç savaş nedeniyle bölgeden gelen çok ciddi savaş yanıklarını tedavi eden ekibin ciddi bir tecrübeye sahip olduğunu ve Yanık Tedavi Merkezi’nin artık bölgede dünya çapında bir merkez haline geldiğini söyledi.

Başhekim Op. Dr. Mehmet Emin Türk, 25 Aralık Yanık Tedavi Merkezi’nin başta Suriyeli hastalar olmak üzere çevre illerdeki ve bölgedeki yanık tedavi merkezleri içerisinde en donanımlı merkez olduğunu vurguladı.

=

SURİYE’DEN YOĞUN HASTA AKIMI OLDU

Yanık tedavisinin önemine dikkat çeken 25 Aralık Devlet Hastanesi Başhekimi Op. Dr. Mehmet Emin Türk, yanık vakasının insanın başına gelebilecek en büyük felaketlerden birisi olduğunu belirtti. Op. Dr. Mehmet Emin Türk, 2010 yılında yanık merkezine çevrilen birimin 2012 yılı sonlarında Suriye’den yoğun hasta akımı nedeniyle merkez statüsü verildiğini hatırlatarak, “Doğu batı tüm illerden ağır yanık hastaları kabul edildi. Aynı zamanda hekim ve hemşirelere eğitim veren bir eğitim merkezi idi. 2010 yılında Sağlık Bakanlığı’nın yanıkta yeniden yapılanması nedeniyle Yanık Ünitesine çevrildi. 2012 yılı sonlarında Suriye’den yoğun hasta akımı nedeniyle her yıl yenilenen geçici merkez statüsü verildi. 15 Mayıs 2016 itibarıyla 25 Aralık Devlet Hastanesi’ne taşınarak merkez statüsü aldı. 9 yoğun bakım,10 servis yatağıyla toplam 19 yataklı olup, içinde ameliyathanesi, 3.basamak yoğun bakımı, iki tank içeren pansuman odası ve aynı katta ayrı polikliniğiyle hizmete devam etmektedir” dedi.

BOMBALAMA OLAYLARI YANIKLI HASTA SAYISINI ARTTIRDI

Özellikle son yaşanan bombalama olayları nedeniyle yanıklı hasta sayısının arttığını belirten Op. Dr. Mehmet Emin Türk, şöyle konuştu:

“25 Aralık Devlet Hastanesi’ne taşındıktan sonraki dört ay içinde toplam 178 hasta yatırılarak tedavi edilmiş bunların yüzde 56’sı Suriyeli ağır hastalardır. 1684 ayaktan hastaya tedavi verilmiştir. Yoğun Bakım yatak sayısının artması ve iki izolasyon odasının yapılanması toplu yanık vakalarının kabulünde işlevsel olmuş ancak ekibin iş yükünü 3 kat artırmıştır. Hastane yönetiminin personel desteği sayesinde bu sorunda azalmaya başlamıştır. Son bombalanma olayında yanıklı hastaların tamamı yoğun bakımımıza kabul edilmiş, çok ağır hastalar olmasına rağmen Suriyeli hastaların kazandırdığı tecrübelerimiz sonucu hastalar hayatta ve hızla iyileşmektedirler. Ekibimizin tecrübesi, malzemelerin çoğunun tarafımızdan üretilmesi nedeniyle etkili aynı zaman da ucuz tedavi standartlarına ulaşmış bulunmaktayız. Tüm mortalite oranları, yüzde 30 altı hastalarda yüzde 2.7, yüzde 30 üstü majör yanıklı hastalarda yüzde 14.2 ortalama yüzde 6.3 ile Avrupa standartlarının altında ABD standartlarıyla başa baştır.”

BÖLGEDE KRİTİK ÖNEME SAHİBİZ

Kamu Hastaneleri Gaziantep Genel Sekreteri Dr. Ömer Aykut ise, 25 Aralık Yanık Tedavi Merkezi’nin özellikle Suriye’deki iç savaştan dolayı gelen Suriyeli yanık hastalarına çok önemli hizmetler verdiğini ve bu anlamda bölgede kritik bir öneme sahip bir merkez olduğunu dile getirdi. 15 Mayıs 2016 itibarıyla 25 Aralık Devlet Hastanesi’ne taşınarak merkez statüsü alan Yanık Tedavi Merkezi’nin, 9 yoğun bakım, 10 servis yatağıyla toplam 19 yataklı olduğunu belirten Dr. Ömer Aykut, içinde ameliyathanesi, 3. basamak yoğun bakımı, iki tank içeren pansuman odası ve aynı katta ayrı polikliniğiyle hizmete devam ettiğini söyledi.

2013 başına kadar ağır hasta oranı yüzde 30’larda iken bu tarihten sonra Suriye’den ağır yanıklı hastaların yoğun şekilde gelmesi nedeniyle sayının yüzde 50’lerin üzerine çıktığını belirten Dr. Ömer Aykut, “2013 yılında Suriyeli hastaların toplam hastalara oranı yüzde 38,2014’te yüzde 61, 2015’te yüzde 54 olmuş ve aynı oran 2016 da devam etmektedir. Yani son dört yıldır Suriyeli hasta sayısı yüzde 50’nin üzerindedir ve bu hastalar kısmen bombalanma ama çoğunluklada ham petrolden mazot üretimi sırasında oluşan oldukça ağır ölümcül yanıklardır. 15 Mayıs’tan bu yana yani 25 Aralık Devlet Hastanesine taşındıktan sonraki dört ay içinde toplam 178 hasta yatırılarak tedavi edilmiş bunların yüzde 56’sı Suriyeli ağır hastalardır” diye konuştu.

Yanık merkezi ve tedavisiyle ilgili bilgiler veren 25 Aralık Devlet hastanesi Yanık Tedavi Merkezi Sorumlusu Dr. Ahmet Erkılıç da, yanık tedavisi hakkında şu bilgileri verdi:

YANIK TEDAVİSİ: EVRENSEL BİR SORUN

Major yanık olarak adlandırdığımız geniş ve derin yanıklar, insanın başına gelebilecek en büyük felaketlerden biridir. Acılı, ıstıraplı ve uzun bir tedavi bazan kaybedilen hayatlar ve iyileşse bile yaşam boyu süren fizik ve psikolojik sakatlıklar. Bir anlık dikkatsizlik veya tedbirsizlik sonucu yaşamın kaybı veya yaşam boyu taşıyacağı derin izler. Oysaki tüm yanıkların % 90’ı önlenebilir özelliktedir tüm diğer kazalar gibi.

Yanıklar, sıcak sıvılar ve alevle oluşabileceği gibi, kimyasal maddelerle temas ve yüksek voltaj elektrik akımıyla veya oluşturduğu parlama ile de gelişebilir. Her etken farklı özellikte ve farklı ağırlıkta sonuçlara sebep olur. Güneşe uzun süre maruz kalma sonucu oluşan yanıklar 1. Derece yanık olup en hafif yanıklardır. Çok ağrılı olmalarına rağmen 3-5 günde iyileşir ve iz bırakmazlar. Genellikle,sıcak su yanıkları 2. Derece yüzeyel yanıklara kızgın yağ yanıkları 3. Derece yanıklara sebep olurlar. Alev yanıkları daha derin yanıklara sebep olurken en derin yanıklar yüksek voltaj elektrik akımına maruz kalma sonucu oluşur kas ve kemiklerinde etkilendiği bu yanıklar 4. Derece yanıklardır ve çoğunlukla el, koli ayak veya bacak gibi elektriğin girip çıktığı bölgelerde uzuv kayıpları söz konusu olabilmektedir. Yine kimyasal yanıklar, güçlü asit veya alkalilerin teması sonucu gelişen oldukça derin yanıklardır.

Yanıkta sağ kalımı etkileyen bir çok faktör vardır, ancak en önemlileri sırasıyla; yanığın genişliği (tüm vücut alanına % oranı), derinliği (1.,2.,3.,4.derece), kişinin yaşı (çok küçük çocuklar ve yaşlılarda ağırlık artar), kişinin önceden bir hastalığının olması (örneğin diabet hastalığı, iyileşmeyi en az 3 kat zorlaştırır; yanma olayının kapalı alanda alevle olması, inhalasyon hasarı denilen solunum yolları ve akciğer hasarına neden olması ve toksik gazlarla zehirlenme yine yanıkta sağ kalımı ve seyrini ağırlaştıran nedenlerdir.

Yanık herkesin başına gelebilecek bir olaydır. Peki yanık oluşunca yapılacak şeyler nelerdir? Öncelikle yanık etkeninden uzaklaşmak, yanıklı bölgeyi çevresini de içerecek şekilde musluk suyuyla soğutmak. Soğutma işleminde asla buz kullanılmaz, çünkü aşırı soğukta yanık yapabilir ve daha da derinleştirebilir. Üzerine herhangi bir şey sürmek gibi bir telaşa girmemek gerekir. Çünkü genellikle yanığı daha kötü hale getirirler. Yanık avuç ayasından büyükse, derin görünüyorsa, yüz, el, genital bölge gibi özellikli yerlerde ise, elektrik ve kimyasal madde söz konusu ise mutlaka soğutma işlemini takiben temiz bir örtü ile örtülerek sağlık kuruluşuna ulaştırmak gerekir. Soğutmadan asla giysiler çıkarılmamalıdır. Yanık ekibinin karşılaştığı önemli sorunlardan biri de hastaya , gelmeden önce uygulanan yanlış uygulama ve tedavilerdir. Önceliğimiz bunların temizlenmesi düzeltilmesi olduğundan önemli zaman kaybı ve zarar söz konusu olabilmektedir.

YANIK TEDAVİSİ NEDEN BİR SORUN?

Yanık tedavisi Dünya çapında bir sorundur. Bunun birçok nedeni vardır. Bunlardan en önde geleni, yanık tedavisinin hem hasta hemde ilgilenen sağlık personeli açısında çok zorlu ve yıpratıcı bir süreç olmasıdır. Tedavi çok uzun sürer ve hastanın sıkı takibi gerekir, çünkü hasta her an değişebilir tablolar gösterebilmekte iyileşme ve kötüleşme süreçleri göstermektedir. Yanık sadece etkilediği vücut bölgesinde sınırlı kalmaz, mevcut tüm organ ve sistemlerde çeşitli seviyelerde bozukluğa sebep olur. Bu nedenle yanık tedavisi için mıutidisipliner bir ekip çalışmasını gerektirir. Yanık tedavisinde kolay kazanımlar ve ucuz kahramanlıkların yeri yoktur. Tıbbın her konusuna hâkimiyet ve tecrübe gerektirir, bu da zamanla kazanılabilen bir özelliktir. Sürekli güncelin takibi ve her an kendini yenilemek olmazsa olmazdır. Hiçbir hasta birbirinin aynı değildir ve standart bir tedavi söz konusu olamaz, kişiye özel tedavi esastır.

Hasta kaybının fazlalığı, yüz güldürücü sonuçların azlığı, sakat olarak veya yaşam boyu taşıyacağı izlerle taburcu edilen hastalar. Yanık ekibinin oluşturulmasında ki zorluklar, farklı yaklaşım ve gereksinimler, çok personel ve malzeme ihtiyacı yanık tedavisine olan yönelimleri kısıtlamaktadır. Bu sadece ülkemizde değil tüm Dünya için söz konusudur. Ülkemizde hiç özel yanık merkezi veya özel bir hastane içinde yanık ünitesi yoktur. Tüm yanık merkez ve üniteleri birkaç üniversite dışında Sağlık Bakanlığı Devlet Hastanelerinde yapılanmıştır. Gaziantep Yanık Merkezi 2007 yılında, Türkiye’nin gerçek anlamda ilk yanık merkezi olarak kuruldu ve yıllarca bölgenin ve ilk başlarda tüm Türkiye’nin tek merkezi olarak çalıştı. Verdiği eğitimle birçok ilde yanık birimlerinin kurulmasına yardımcı oldu. Halen 25 Aralık Devlet Hastanesi’nde 9 yoğun bakım yatağı ve 10 servis yatağı ile Gaziantep başta olmak üzere bölge illere ve 4 yıldır da Suriye’deki savaş nedeniyle çok sayıda Suriyeli hastaya tedavi sunmaktadır. Tüm yanıklı hastalar ağırlığına bakılmaksızın kabul edilmekte ve tedavi edilmektedir. Ünitemizden başka bir merkeze hasta sevki söz konusu değildir. Ayrıca yapılanma felaket yani toplu yanık vakalarına uyumlu olacak biçimde organize edilmiştir ki Gaziantep böyle olaylara hiç yabancı değildir.

DAHA İYİYE VE İLERİYE

Yanık tedavisinin yapılabilir ve geliştirilebilir olmasında ki tüm sayılan faktörler yanında çok önemli bir diğer faktörde idari destektir. 25 Aralık Devlet Hastanesi Yöneticisi Op. Dr. Mehmet Emin Türk ve ekibi bu konuda çok gayretli ve istekli davranmakta, daha iyi ve işlevsel bir merkez için olağanüstü çaba göstermektedirler. Bunun sonucu daha geniş kitleye daha kaliteli hizmet mümkün olmuştur.

Yanık Ünitemizde bilimsel ve en güncel tedavi yöntemleri yanık tedavi ekibimiz tarafından büyük gayret ve özveri ile uygulanmakta, sonuçta sağ kalım ve tedavi başarıları en gelişmiş ülkelerin sonuçlarını yakalamıştır. Tüm yorgunluğumuz ölümden kurtarılarak taburcu edilen hastalarımızın minnettar gülümsemeleri ile kaybolmakta sürdürülmesi hayli zor olan bu görev için yeri doldurulamaz motivasyon oluşturmaktadır.

OLMAZSA OLMAZ; EKİP ÇALIŞMASI

Unutulmaması gereken önemli bir konu, yanık tedavisinin yanık merkez ve ünitelerinde, konunun ve yaptığının bilincinde, gerekli bilgi ve donanıma sahip tecrübeli bir ekibin varlığıdır. Yanık Merkezinde hastanın tüm gerekli işlemleri yoğun bakım tedavisi, ameliyatları, fizyoterapi ve psikolojik destekleri kendine yeterli hale gelinceye ve tüm yaraları iyileşinceye kadar uygulanır. Cerrahi uzmanlar, anestezi uzman ve teknisyenleri, pansuman teknisyenleri, ameliyathane, servis ve poliklinik hemşireleri, fizyoterapist, diyetisyen, enfeksiyon kontrol görevlisi uyum içinde görev yapar. Başarılar kişilerin değil bir kişi gibi davranan tüm ekip üyelerinindir.D